Organizm dorosłego zdrowego człowieka w czasie doby znajduje się w stanie czuwania, samoświadomości i aktywności przez średnio 16 godzin, przez kolejne 8 natomiast zapada w stan spoczynku, powszechnie zwany snem.
Śpimy przeciętnie przez jedną trzecią naszego życia – nic więc dziwnego, że wielu interesuje to, co dzieje się w tym czasie z naszym organizmem, dlaczego śnimy, skąd się biorą marzenia senne itp.
Funkcją snu nie jest jedynie zapewnienie naszemu ciału odpoczynku czy możliwości odnowy rezerw energetycznych. Marzenia senne stanowią bowiem zupełnie odmienny stan świadomości. Pojawiają się w fazie zwanej „snem paradoksalnym”, w czasie której nasz mózg wykazuje dużą aktywność, natomiast rozluźnieniu ulegają mięśnie – wszystkie, z wyjątkiem mięśni gałek ocznych. Z tego też powodu fazę snu paradoksalnego nazywa się także „fazą szybkich gałek ocznych”, z angielskiego REM.
Nasz sen składa się z pięciu stadiów, powtarzających się naprzemiennie. Są to więc:
– stadium I, w czasie którego zasypiamy, charakteryzujące się wolniejszą pracą mózgu, uspokojeniem oddechu i czynności serca;
– stadium II, zwane też stadium snu płytkiego, w czasie którego pojawiają się fale delta, nieco szybsze;
– stadium III i stadium IV, fazy snu kolejno płytkiego i głębokiego.
Powyższe 4 stadia noszą nazwę NREM, zbiorowo nazywa się je też snem wolnofalowym.
Półtorej godziny po zaśnięciu zaczyna się powoli zwiększać aktywność mózgu, przyspieszają się praca serca oraz tempo oddychania, poruszają się powieki i gałki oczne i wchodzimy w stadium V naszego snu, czyli fazę zwaną REM, stanowiącą łącznie ok. 20-25% całego snu.
Warto pamiętać więc, że w czasie naszego snu zmienia się częstotliwość fal mózgowych, zwiększa się aktywność niektórych obszarów naszego mózgu, m.in. tych, które w fazie czuwania wykorzystujemy rzadziej lub nie wykorzystujemy ich wcale, zmienia się także tempo oddychania czy pracy serca. Również długość naszego snu zależy od indywidualnych potrzeb. Wpływ na nią mają m.in. masa ciała, tryb życia, temperatura czy metabolizm, a także miejsce, w którym śpimy.